Nawozy mineralne z siarką w uprawie buraka cukrowego
Siarka jest nieodzownym składnikiem nawozowym w uprawie buraka cukrowego. Niedobory tego pierwiastka powodują spadek plonu oraz słabsze przyswajanie azotu, który jest głównym czynnikiem plonotwórczym. Doskonałym nawozem, który uzupełni braki tego pierwiastka jest Belenus czyli wieloskładnikowy, mineralny, ekologiczny oraz granulowany nawóz bogaty w łatwo przyswajalną siarkę, potas, wapń, magnez oraz sód.
Burak cukrowy jest jedną z najważniejszych roślin rolniczych uprawianych w Polsce. Na przestrzeni ostatniej dekady obserwujemy niewielki wzrost powierzchni uprawy tej rośliny. W 2010 roku pod uprawę buraka cukrowego przeznaczono 206 tys. ha, a w 2018 roku 235 tys. ha gruntów ornych. Pod względem powierzchni przeznaczonej pod jego uprawę oraz uzyskiwanych plonów Polska zajmuje trzecie miejsce w Unii Europejskiej po Francji i Niemczech (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Burak cukrowy uprawia się na najżyźniejszych glebach o wysokiej zawartości próchnicy i uregulowanych stosunkach wodnych. Najlepsze efekty produkcyjne uzyskuje się na glebach wytworzonych z gliny klas bonitacyjnych od I do III. Buraka cukrowego można uprawiać również na glebach klasy IVa jeżeli w podglebiu jest glina. Roślina ta plonuje najlepiej na glebach o co najmniej średniej zawartości fosforu, potasu i magnezu oraz odczynie od pH 6,0 do pH 7,0 ponieważ ma bardzo duże wymagania pokarmowe. Burak cukrowy na wyprodukowanie 10 ton korzeni z odpowiednią ilością liści pobiera z gleby średnio: 35-40 kg N, 16-18 kg P2O5, 65 kg K2O, 15-18 kg MgO, 70 kg CaO, 14 kg Na, 8-10 kg S, 70-80 g B, 30g Cu, 280 g Mn i 140 g Zn (Tab. 1.) Przedstawione wyniki dotyczące pobrania niezbędnych pierwiastków mineralnych przez buraka cukrowego stanowią podstawę do obliczenia dawek nawozowych. Dawki nawozowe są różnicą pomiędzy potrzebami pokarmowymi roślin, a zawartością tych pierwiastków w glebie przeznaczonej pod uprawę buraka cukrowego (Piszczek i Mrówczyński 2012, Piszczek i in. 2018). Z wymienionych niezbędnych makropierwiastków w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych oznaczane są: azot, fosfor, potas i wapń (analiza ogrodnicza). Nie oznaczana jest natomiast zawartość siarki w glebie, a jak wynika z zamieszczonej tabeli pobrania pierwiastków mineralnych przez burak cukrowy, makropierwiastek ten odgrywa znaczącą rolę. Burak zaliczany jest do grupy roślin o dużym zapotrzebowaniu na siarkę ponieważ wytwarza on znaczną ilość biomasy w krótkim czasie. Jest to możliwe dzięki sprawnemu i wydajnemu funkcjonowaniu procesu fotosyntezy zachodzącego w liściach. Proces ten dostarcza asymilatów warunkujących wzrost roślin oraz gromadzenie cukru w korzeniach. Żeby fotosynteza zachodziła prawidłowo konieczna jest optymalna zawartość chlorofilu w liściach buraka cukrowego, którego biosynteza zależy od zaopatrzenia tej roślin w siarkę. Zakładając, że średni plon korzeni buraka cukrowego w Polsce wynosi 59,9 tˑha-1 (Rocznik Statystyczny Rolnictwo 2019), to jego potrzeby pokarmowe na siarkę wynoszą 48-60 kg Sˑha-1. Mimo tak znacznego zapotrzebowania buraka cukrowego na siarkę jest ona nadal pomijana w zaleceniach nawozowych, nawet tych opracowanych przez Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu. Zbilansowane nawożenie buraków cukrowych, uwzględniające siarkę wpływa na utrzymanie prawidłowego stosunku N:S. Z badań Thomas’a i in. (2000) wynika, że krytyczny stosunek tych makropierwiastków warunkujący uzyskanie dużego plonu buraków cukrowych o dobrej jakości wynosi 11:1. Zastosowanie siarki w uprawie buraka powoduje również zmniejszenie w korzeniach zawartości tzw. melasotworów tj. potasu, sodu i azotu α-aminowego (Potarzycki i Lewicki 2002). W nawożeniu tych roślin uprawnych pierwiastek ten stosujemy w postaci siarczanowej lub elementarnej. Jednak tylko forma siarczanowa jest bezpośrednio przyswajalna przez buraki cukrowe i inne rośliny uprawne. Jednym z najlepszych źródeł tej formy siarki jest polihalit, który wymaga jednak znacznej ilości wody do rozpuszczenia, a następnie wniknięcia do roztworu glebowego. W warunkach klimatycznych Polski minerał ten słabo się rozpuszcza ze względu na zbyt niską zawartość wody w glebie, spowodowaną niewystarczającą ilością opadów atmosferycznych – średnia suma opadów wynosi zaledwie 600 mm rocznie (www.klimada.mos.gov.pl). Ograniczenie to skłoniło firmę GoudenKorrel® do podjęcia badań nad uszlachetnieniem polihalitu. Firma ta opracowała wielostopniową, innowacyjną technologię G2D Nodens Technology™ polegającą na: rozpyleniu surowców do poziomu kilkudziesięciu mikronów, separacji aktywnych cząstek, ich zmieszaniu i agregacji. W efekcie jej wdrożenia uzyskano innowacyjny, wieloskładnikowy nawóz o nazwie handlowej Belenus®, Nawóz ten zachowuje wszystkie korzystne cechy polihalitu oraz jest zdecydowanie bardziej rozpuszczalny, higroskopijny i przyswajalny przez rośliny uprawne (Ryc. 1, Ryc. 2, Ryc. 3.). Belenus® jest nawozem wieloskładnikowym, mineralnym oraz ekologicznym zawierającym w swoim składzie łatwo przyswajalne składniki odżywcze takie jak: siarka, potas, wapń, magnez oraz sód. Przedstawiony skład chemiczny wskazuje, że jest on głównie źródłem siarki doskonale przyswajalnej przez buraki cukrowe i inne rośliny uprawne. Belenus® w uprawie buraka cukrowego należy zastosować przedsiewnie w dawkach 150-250 1pokrywającej w znacznym stopniu zapotrzebowanie buraka cukrowego (Ryc. 4).W nawozie Belenus® wszystkie połączenia są siarczanowe, co powoduje, ze jest bardzo niska zawartość chlorków , a indeks zasolenia jest najniższy wśród tego typu nawozów. Dodatek wapnia sprawia, że nawóz nie zakwasza gleby. Wszystkie pierwiastki uwalniane są stopniowo, dłużej zalegają w glebie, dzięki czemu rośliny mogą efektywniej wykorzystać składniki odżywcze zawarte w nawozie , a składniki nie są wymywane w głąb kompleksu glebowego. Nawóz jest całkowicie rozpuszczalny, a proces jest rozłożony w czasie.
Wieloskładnikowy ekologiczny nawóz mineralny Belenus® otrzymany w G2D Nodens Technology™ z polihalitu jest znakomitym rozwiązaniem w uprawie buraka cukrowego. Nie są to tylko puste słowa (Ryc. 2.). Zachęcamy Państwa do sprawdzenia na swoich polach jakości naszego innowacyjnego, wieloskładnikowego nawozu Belenus®, o jednej z najwyższych zawartości przyswajalnej siarki wynoszącej 42% SO3.
Skład chemiczny wieloskładnikowego, innowacyjnego nawozu Belenus®
Ryc. 5. Wartość indeksu zasolenia dla wybranych produktów nawozowych
Rycina 2. Porównanie tempo uwalniania dobroczynnej siarki z polihalitu, z wybranymi nawozami mineralnymi
Rycina 3. Wartość indeksu zasolenia dla wybranych produktów nawozowych
Tabela 1. Średnie pobranie makroelementów i mikroelementów w okresie wegetacji przez rośliny buraka cukrowego w przeliczeniu na 1 tonę plonu głównego wraz z odpowiednią ilością liści (Piszczek i in. 2018).
Rycina 1. Wpływ zastosowanej innowacyjnej G2D Nodens Technology™ na poprawę wybranych właściwości polihalitu
Rycina 4. Termin i dawki zastosowania wieloskładnikowego nawozu Belenus® w uprawie buraka cukrowego