Nawozy mineralne Vervactor® w uprawie rzepaku
Rzepak jest jedną z najważniejszych upraw w Polsce. Jest to wymagająca roślina pod względem zapotrzebowania na składniki odżywcze takie jak potas. Jest on odpowiedzialny za budowanie plonu, gospodarkę wodną oraz za odporność na warunki stresowe. Niedobory tego pierwiastka powodują spadek plonów i ich opłacalność. Doskonałym nawozem, który uzupełni braki tego pierwiastka jest Vervactor®, czyli wieloskładnikowy mineralny oraz granulowany nawóz bogaty w łatwo przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez oraz sód.
Rzepak w 2018 roku był uprawiany na powierzchni 845,1 tys. ha (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Pod uprawę rzepaku przeznacza się z reguły najlepsze gleby uprawne. Najbardziej przydatne pod uprawę tej rośliny są gleby kompleksów pszennych bardzo dobrych i dobrych tj. od II do IIIb klasy bonitacyjnej. Rzepak udaje się również na glebach kompleksów: pszennych górskich, pszenno-żytnich, a nawet żytnich dobrych klasy bonitacyjnej IVa, jeżeli gleby te są w dobrej kulturze. Do uprawy formy ozimej rzepaku nie nadają się gleby torfowe, na których jednak można z powodzeniem uprawiać jarą formę, jeżeli gleby te są zmeliorowane (Mrówczyński i Pruszyński 2008). Rzepak jest rośliną o stosunkowo dużych wymaganiach pokarmowych i nawozowych (Tab. 1). Optymalne orientacyjne dawki nawozów mineralnych zapewniające zadowalające plony nasion na poziomie 3,5 – 4,5 t∙ha-1 są wysokie i wynoszą: 150-170 kg Nˑha-1, 80-110 kg P2O5ˑha-1 oraz 160-180 kg K2Oˑha-1. Wysokość dawki pierwiastka mineralnego zawsze zależy od warunków glebowych, do których zaliczamy między innym: zasobności gleby we wskazane pierwiastki, optymalny odczyn gleby na poziomie pH 6,0-7,2 oraz zawartości wody w glebie. Niski odczyn jak również brak wody w glebie mogą spowodować znaczny spadek plonu rzepaku nawet przy zastosowaniu optymalnych dawek nawozów mineralnych. Wykazano również, że niedobór potasu jest drugim, po zakwaszeniu gleby, czynnikiem ograniczającym produkcję roślinną w Polsce (Wach 2020). Pierwiastek ten odgrywa znaczącą rolę w plonowaniu roślin ponieważ jest kationem towarzyszącym w transporcie azotanów w ksylemie i przez to wpływa na gospodarkę azotową rośliny. W przypadku stosowania dużych dawek nawozowych azotu rośliny pobierają więcej zarówno azotu jak i potasu z gleby, co przy niewystarczającej zawartości potasu w przypadku większości gleb polskich (Ryc. 1) może przyczynić się do pogłębienia jego deficytu. Wykazano, że znaczne wyczerpanie zapasów potasu wymiennego w glebie skutkuje jego uwstecznieniem poprzez unieruchomienie potasu wprowadzonego z nawozami. Utrzymywanie się przez dłuższy czas ujemnego bilansu potasu może prowadzić do degradacji gleb (Kopiński i Ochal 2013, Rutkowska 2017). Właściwe zbilansowanie dawki nawozowej potasu jest szczególnie istotne w przypadku roślin wrażliwych na jego niedobór, do których należy rzepak. Roślina ta pobiera, aż 153 kg Kˑha-1 żeby wyprodukować (wytworzyć) 3 tˑha-1 nasion dobrej jakości (Tab. 1, Kocoń 2012). Przy czym nie jest to całkowita ilość potasu jaką rzepak pobiera z gleby. Wykazano, że w tzw. krytycznych fazach rozwojowych rzepaku, tj. od fazy rozety do pełni kwitnienia roślina ta pobiera 3-7 Kg Kˑha-1 dziennie. Akumuluje więc około 400 kg Kˑha-1 w swych organach. Przy czym, aż 90% pobranego przez rzepak potasu znajduje się w pozostających na polu resztkach pożniwnych, tj. opadłych liściach, łodygach i korzeniach (Wach 2020). Dlatego szczególnie istotne jest stosowanie w nawożeniu tej rośliny zbilansowanych nawozów wieloskładnikowych zawierających całkowicie przyswajalny potas. Jednym z najlepszych obecnie na polskim i europejskim rynku nawozowym tego typu nawozem (produktem) jest Vervactor produkowany w innowacyjnej technologii G2D Nodens Technology przez renomowaną firmę GoudenKorrel. Nawóz ten oprócz K2O zawiera również SO3, CaO oraz MgO (Ryc. 2.). Wszystkie wymienione pierwiastki mineralne są szczególnie istotne w przypadku uprawy rzepaku ponieważ wpływają one zarówno na wielkość jak i jakość plonu nasion. Optymalna zawartość łatwo przyswajalnej dla roślin siarki w glebie ma istotny wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój rzepaku, co w końcowym efekcie wpływa na uzyskanie wysokiego i opłacalnego plonu nasion o dobrych parametrach jakościowych. Doświadczenia polowe wykonane w ostatnich latach w Polsce i innych krajach Europy wykazały wzrost plonu nasion rzepaku pod wpływem nawożenia siarką o 0,15-2,7 tˑha-1. Wykazano również korzystny wpływ siarki na zwiększenie udziału niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych w oleju oraz zawartość białka w nasionach rzepaku (Podleśna 2020). Wapń przyczynia się między innymi do wzrostu korzeni rzepaku, stymuluje pobieranie potasu do pH 6,0 oraz wpływa na regulację odczynu gleby (Rutkowska 2017). Natomiast magnez jest między innymi odpowiedzialny za przebieg jednego z najważniejszych w świecie roślin procesów biochemicznych jakim jest fotosynteza. Wykazano również istotny wpływ magnezu i potasu na efektywność techniczną i ekonomiczną nawożenia azotem i fosforem. Stosowanie niskich dawek magnezu i potasu w nawożeniu gleb o bardzo niskiej zawartości tych pierwiastków może być czynnikiem ograniczającym wielkość plonów roślin oraz zmniejszającym zarówno efektywność techniczną jak i ekonomiczną nawożenia azotem i fosforem (Kopiński i Ochal 2013). Produkowany przez firmę GoudenKorrel nawóz wieloskładnikowy jakim jest Vervactor® przeciwdziała tym niekorzystnym efektom, a dostarczane przez niego pierwiastki mineralne są w formach łatwo przyswajalnych dla roślin. Jak wspomniano wcześniej nawóz ten jest produkowany na innowacyjnej linii technologicznej przy zastosowaniu G2D Nodens Technology, która polega na: rozpyleniu surowców do poziomu kilkudziesięciu mikronów, separacji aktywnych cząstek, ich zmieszaniu i agregacji. Każda otrzymana w technologii G2D granula nawozu Vervactor zaopatrzona jest w inteligentny system aktywacji rozpadu, dzięki czemu produkt cechuje się całkowitą rozpuszczalnością i szybkim działaniem. Vervactor® jest nawozem wieloskładnikowym, który możemy stosować przedsiewnie jak i pogłównie (jesienią) w uprawie rzepaku w dawce 300-500 kgˑha-1. Pokrywa ona całkowicie zapotrzebowanie rzepaku na potas oraz dobroczynną siarkę (Ryc. 3). W przypadku wystąpienia intensywnych opadów atmosferycznych w okresie jesienno-zimowym wskazane jest dodatkowe zastosowanie pogłówne 100 -200 kgˑha-1 nawozu Vervactor w okresie wiosennym przed ruszeniem wegetacji roślin rzepaku w celu uzupełnienia wymytego potasu (Ryc. 4.).
Siarczanowo-chlorkowy nawóz Vervactor® produkowany na bazie minerału polihalit zawiera stosunkowo niską zawartość chlorków, co przekłada się na niskie zasolenie gleby. Obecność w nawozie wapnia korzystnie wpływa na pH gleby oraz na pobieranie pierwiastków przez rośliny uprawne . Składniki uwalniane są stopniowo, nie są szybko wypłukiwane, przez co rośliny mogą pobierać makropierwiastki w dłuższym kresie czasu co bardzo korzystnie wpływa na rozwój roślin i budowanie plonu.
Wieloskładnikowy, granulowany nawóz mineralny Vervactor otrzymany w G2D Nodens Technology z polihalitu wzbogaconego dodatkiem soli potasowej pod względem pokrycia zapotrzebowania rzepaku na przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez i sód zdecydowanie przewyższa większość popularnych nawozów mineralnych dostępnych na polskim rynku . Zachęcamy Państwa do sprawdzenia na swoich polach jakości naszego innowacyjnego nawozu wieloskładnikowego.
Tabela 1. Średnie pobranie składników pokarmowych z plonem głównym wybranych gatunków roślin uprawnych wraz z odpowiednią ilością plonu pobocznego (Kocoń 2012)
Rycina 1. Udział gleb o bardzo niskiej i niskiej zasobności w potas (źródło Jadczyszyn, opracowanie Rutkowska 2017)
Rycina 3. Terminy stosowania wieloskładnikowego nawozu Vervactor w uprawie rzepaku
Rycina 4. Terminy i dawki stosowania wieloskładnikowego nawozu Vervactor w uprawie rzepaku