Nawozy mineralne Belenus® w uprawie zbóż.

Zboża jak każda roślina uprawna do zbudowania wysokiego plonu wymaga odpowiedniej ilości siarki . Jej brak powoduje nie pobieranie innych składników, w tym azotu, co przyczynia się do spadku plonu. Idealnym rozwiązaniem jest nawóz Belenus® czyli wieloskładnikowy, ekologiczny oraz granulowany nawóz, bogaty w łatwo przyswajalną siarkę, potas, wapń, magnez oraz sód.

Postęp jaki dokonał się w ochronie atmosfery w Polsce na przestrzeni ostatnich czterech dekad przyczynił się do znacznej, bo aż 8 krotnej redukcji emisji ditlenku siarki (SO₂) do atmosfery. W 1980 roku emisja tego gazu do atmosfery wynosiła 4132 tyś. ton, co w przeliczeniu na 1 ha dawało to 132,1 kg S. Obecnie ilość emitowanego do atmosfery ditlenkusiarki wynosi 502 tyś. ton (Mały Rocznik Statystyczny 2020). Ograniczenie emisji SO₂ przyczyniło się do wystąpienia ujemnego bilansu siarki w polskich glebach. W warunkach niedoboru  siarki w glebie obniża się efektywność plonotwórcza azotu, a intensyfikacja nawożenia upraw tym pierwiastkiem pogłębia deficyt siarki, który następnie z kolei hamuje pobieranie azotu przez rośliny (Szukalski i Sikora 1987, Motowicka-Terelak i Terelak 1998, Szulc 2008, Kaczor i Zuzańska 2009, Klikocka i Sachajko 2011, Podleśna 2013). Jak wykazały liczne badania naukowe siarka jest makropierwiastkiem  niezbędnym dla roślin. Jej fizjologiczna rola wynika głównie z jej obecności w cząsteczce trzech aminokwasów: cysteiny, cystyny oraz metioniny, które stanowią ponad 90% całkowitej puli siarki występującej w roślinach. Wykazano, że cystyna i metionina decyduje o zawartości i wartości biologicznej białka (Kaczor i Zuzańska 2009). Pierwiastek ten warunkuje w roślinie: sprawne oddychanie (glutation), funkcjonowanie enzymów np. reduktazy azotanowej związanej z metabolizmem azotowym oraz cechy jakościowe np. białka i tłuszczu (Podleśna 2020). W formie utlenionej siarka jest składnikiem sulfolipidów stanowiących elementy strukturalne błon komórkowych (Kleppinger-Sparace i in. 1990). Do niedawna pierwiastek ten w formie nawozów mineralnych lub organicznych był stosowany w uprawach roślin o dużym zapotrzebowaniu na siarkę np. w uprawie rzepaku, buraków cukrowych. Natomiast nie uwzględniano go  w nawożeniu zbóż, które pobierają  15-25 kg Sˑha^-1. Obecnie ze względu na pogłębiający się deficyt siarki w glebach uprawnych pierwiastek ten stał się również nieodzownym elementem w kompleksowym nawożeniu zbóż, które stanowią w Polsce 72% powierzchni zasiewów tj. 7806 tys. ha. Spośród zbóż uprawianych w Polsce największy areał zajmuje pszenica – 2417 tys. ha (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Niedobór siarki w glebie  powoduje zahamowanie wzrostu pszenicy (Fot. 1.), a przy głębokim deficycie tego pierwiastka obserwujemy wystąpienie charakterystycznych objawów niedoboru w postaci chlorozy międzynaczyniowej młodych liści w postaci jasnozielonych pasów biegnących równolegle wzdłuż wiązek przewodzących, a po pewnym czasie chloroza  może wystąpić na całej roślinie (Hitsuda i in. 2005, Kaczor i Zuzańska 2009, Podleśna 2020). Zastosowanie nawożenia siarką przywraca wybarwienie oraz normalne tempo wzrostu rośliny (Kopcewicz i Lewak 20..). Wyraźny wzrost  plonu ziarna pszenicy wywołany przez zastosowanie nawożenia siarką zaobserwowali Girma i in. (2005). Wykazali oni również istotny wpływ formy zastosowanego pierwiastka. Uzyskane przez Girma i in. (2005) wyniki wskazują jednoznacznie, iż siarka zastosowana w formie jonowej powoduje istotnie większy przyrost plonu ziarna pszenicy niż forma elementarna. Również Podleśna i Cacak-Pietrzak (2006) zaobserwowały przyrost plonu pszenicy wywołany zastosowaniem siarki w nawożeniu. Wzrost plonu pszenicy ozimej po zastosowaniu siarki zwiększył się o 0,13-0,49 tˑha^-1 ziarna, a formy jarej o 0,3-0,43tˑha^-1 ziarna. Zastosowanie siarki w nawożeniu roślin wpływa również na cechy jakościowe uzyskanego plonu ziarna pszenicy. Zazwyczaj zastosowanie tego makropierwiastka  powoduje zwiększenie zawartości białka i glutenu w ziarnie pszenicy. Zastosowanie siarki w nawożeniu  poprawia również cechy chemiczne mąki, takie jak zawartość białka oraz glutenu, a także jej rozpływalność. Wykazano, że elastyczność i odporność ciasta chlebowego na rozciąganie jest ściśle związana z zawartością składników siarkowych,  głównie aminokwasów, we frakcji glutenu. Wykazano,  ze niedobór siarki w uprawie pszenicy niekorzystnie wpływa na jakość pieczywa uzyskanego z tego ziarna. Powoduje obniżenie: objętości uzyskanego bochenka, stosunku jego wysokości do szerokości oraz masy bochenka chleba (Kaczor i Zuzańska 2009, Podleśna 2020). Korzystny wpływ zastosowania siarki w nawożeniu wykazano również w przypadku pozostałych  zbóż uprawianych w Polsce (Barczak 2010, Podleśna 2020). Barczak (2010) wykazała między innymi, że zastosowanie 40 kg Sˑha^-1 istotnie wpłynęło na skład aminokwasowy białka ziarna jęczmienia powodując 22,2% wzrost metioniny. Optymalne zaopatrzenie jęczmienia w przyswajalną siarkę powoduje obniżenie stosunku N:S, wzrost koncentracji metioniny i cysteiny w białku oraz zmiany proporcji grup hordein (Podleśna 2020).

W nawożeniu roślin stosuje się głównie nawozy zawierające siarkę w formie siarczanowej ponieważ jest to forma bezpośrednio przyswajalna przez korzenie zbóż i innych roślin uprawnych. Wykazano również, że siarka zastosowana w formie jonowej powoduje istotnie większy przyrost plonu ziarna pszenicy niż forma elementarna (Girma i in. 2005). Jednym z najlepszych źródeł tej formy siarki jest polihalit  minerał. Czysty polihalit jest minerałem, który do rozpuszczenia w glebie wymaga znacznej ilości wody opadowej. Średnia suma opadów w Polsce na poziomie 600 mm rocznie jest nieco za niska żeby ten cenny minerał mógł się szybko rozpuścić i dostarczyć siarki roślinom zbożowym (www.klimada.mos.gov.pl). Ograniczenie to skłoniło firmę GoudenKorrel® do podjęcia badań nad jego uszlachetnieniem. W efekcie wieloletnich prac badawczych prowadzonych przez firmę GoudenKorrel® opracowano wielostopniową, innowacyjną technologię G2D Nodens Technology™ polegającą na: rozpyleniu surowców do poziomu kilkudziesięciu mikronów, separacji aktywnych cząstek,  ich zmieszaniu i agregacji.  W efekcie jej wdrożenia  uzyskano innowacyjny, wieloskładnikowy nawóz ekologiczny o nazwie handlowej Belenus® (Ryc. 1.).  Nawóz ten zachowuje wszystkie korzystne cechy polihalitu oraz jest zdecydowanie bardziej rozpuszczalny, higroskopijny i przyswajalny przez zboża i inne rośliny uprawne (Ryc. 2, Ryc. 3, Ryc. 4, Ryc. 5). Belenus®  jest nawozem wieloskładnikowym, który możemy stosować przedsiewnie jak i  pogłównie  w  uprawie zbóż (Ryc. 6) w dawce od 150 do 250 kg/ha .Wieloskładnikowy nawóz Belenus® pod względem pokrycia zapotrzebowania roślin na przyswajalną siarkę przewyższa inne popularne na polskim rynku nawozowym. W nawozie Belenus® wszystkie połączenia są siarczanowe, co powoduje, że jest bardzo niska zawartość chlorków, a indeks zasolenia jest najniższy wśród tego typu nawozów. Dodatek wapnia sprawia, że nawóz nie zakwasza gleby. Wszystkie pierwiastki uwalniane są stopniowo, dłużej zalegają w glebie, dzięki czemu rośliny mogą efektywniej wykorzystać składniki odżywcze zawarte w nawozie, a składniki nie są wymywane w głąb kompleksu glebowego. Nawóz jest całkowicie rozpuszczalny, a proces jest rozłożony w czasie.

Wieloskładnikowy ekologiczny nawóz mineralny Belenus® otrzymany w G2D Nodens Technology™ z polihalitu jest znakomitym rozwiązaniem w uprawie zbóż. Nie są to tylko puste słowa (Ryc. 2.). Zachęcamy Państwa do sprawdzenia na swoich polach jakości naszego innowacyjnego, wieloskładnikowego nawozu Belenus®, o jednej z najwyższych zawartości przyswajalnej siarki wynoszącej 42% SO₃.

Skład chemiczny wieloskładnikowego, innowacyjnego nawozu Belenus®

Fot. 1. Objawy silnego deficytu siarki na roślinach pszenicy (źródło:  Podleśna 2011)

Ryc. 2. Wpływ zastosowanej innowacyjnej G2D Nodens Technology™ na poprawę wybranych właściwości polihalitu

Uwalnianie siarki Polihalit vs inne źródła

ICL- Uniwersytet w NottingHam, WB Raport 2016

Ryc. 4. Porównanie tempa rozpuszczalności potasu z polihalitu z wybranymi nawozami mineralnymi

Ryc. 6.  Terminy stosowania wieloskładnikowego nawozu Belenus® w uprawie zbóż